کارگاه آموزشی هم افزایی برای حکمرانی متعالی سرزمین با اقدامات و هماهنگی های به عمل آمده توسط مرکز بین المللی مدیریت جامع حوزه آبخیز برگزار گردید. یکشنبه در اولین روز کارگاه، سامان های عرفی و نیز مشارکت آگاهانه مردمی و شیوه های رونق کسب و کار جوامع، موضوع کارگاه بود و با حضور کارکنلن ستادی و مدیران کل منابع طبیعی استانها (به صورت ویدیو کنفرانس) وهمچنین با حضور دست اندرکاران قرارگاه جهادی وزارت کشور، سازمان شهرداری ها و دهیاری ها و بویژه مدیران کل دفاتر امور روستایی و امور شورا های وزارت کشور برگزار گردید. 

روز دوم با سخنرانی رییس سازمان و سپس احمد وحیدی وزیر کشورشروع و بعد از آن دکتر عسگری به عنوان رییس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی و دکتر نامی به عنوان رییس سازمان مدیریت بحران کشور نکاتی را ایراد نمودند. در ادامه سخنرانی ها، دکتر جوانبخت به عنوان معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، دکتر خدابخشی به عنوان دبیر کمیته فرهنگی شورای عالی امنیت ملی و خانم دکتر رفیعی به عنوان رییس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی نکات و ملاحظاتی را در خصوص موضوع گردهمایی ابراز نمودند.

در پایان سخنرانی ها نیز خنثی سازی تخریب سرزمین در کنوانسیون مقابله با بیابان زدایی توسط دکتر جعفریان مدیر کل دفتر امور بیابان، تشریح و آقای دکتر احمدی به عنوان مدیر کل پسماند شهری و روستایی وزارت کشور ابزار نظر نمود. در آخر این روز، پانل گفت و گو و پرسش و پاسخ با پاسخگویی مدیران سازمانی برگزار شد.

در مابقی اوقات نیز جلسات آموزشی توسط مدیران وکارشناسان خبره سازمان ارایه گردید.

خبرگزاری ها و سایت ها، اخبار گردهمایی را به شکل زیر پوشش دادند:

به گزارش خبرنگار مهر، احمد وحیدی، وزیر کشور در این گردهمایی گفت: مساله منابع طبیعی، خاک و آب یک بال و بال دوم جمعیت است که برای یک کشور حائز اهمیت است و کشور بدون هر یک از آنها معنا ندارد.

وی افزود: در حال حاضر آمارها نشان از افزایش بیابان می‌دهد به طوری که سالانه یک میلیون هکتار خاک در معرض فرسایش است که این عدد نگران کننده‌ای است.

وی در ادامه معضلات گفت: فرسایش عظیم خاک، فرونشست زمین‌ها به دلیل کاهش آب سفره‌های زیرزمینی، مشکلات ریزگردها و تخریب جنگل‌ها که ادامه دارد نیاز به رسیدگی فوری دارد.

وزیر کشور با بیابان اینکه رسیدگی به آب و خاک جز وظایف ذاتی ما است، عنوان کرد: حفظ تمامیت ارضی واجب بوده و با تمام قوا از کشور دفاع می‌کنیم. اما حفظ و نگهداری منابع طبیعی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. موضوع فرسایش خاک مسأله‌ای جهانی است اما نباید ما هم از مسئولیت بزرگی که داریم غفلت کنیم.

وحیدی تاکید کرد: اولویت حفظ آب و خاک کشور برای ادامه حیات از هر امری مهم‌تر است. البته این موضوع مختص یک سازمان نبوده و مشارکت جمعی را با محوریت سازمان منابع طبیعی می‌طلبد.

وی با اشاره به بسیج همگانی ادامه داد: هر جا تهدیدی امنیت کشور را تهدید می‌کند نیاز به بسیج همگانی است که با خطرات مقابله کند.

وزیر کشور با بیان اینکه باید احساس خطر کنیم، تصریح کرد: چالش فرسایش خاک باید جدی گرفته شود البته این معضل چاره دارد که یکی از آنها توجه به آبخیزداری است. به این ترتیب ضمن غنی سازی سفره‌های زیرزمینی مانع تخریب خاک و هدر رفت آب می‌شود بنابراین نباید زمان را از دست داد و ضرورت اجرای آن نیاز به ارزان سازی دارد.

وزیر کشور یادآور شد: کاری فوری‌تر از این برای گرده‌های جهادی وجود ندارد. تمام دهداری‌ها و بخشداری‌ها کشور باید درگیر موضوع شده و حتی سهم شهرداری‌ها باید در کاشت یک میلیارد درخت مشخص باشد.

وحیدی با تاکید بر دو مساله آب و خاک و نیز جمعیت بیان کرد: با بسیج عمومی کار باید با سرعت بیشتر انجام شود. در این راستا دو قرارگاه جمعیت و قرارگاه جهادی در وزارت کشور شکل گرفته که هر دو معضل را پیگیری می‌کند.

وحیدی با بیان اینکه نباید کار با یک سمینار به پایان برسد، ادامه داد: هزینه کرد برای آبخیزداری ضمن جلوگیری از خسارت سیلاب سبب می‌شود تا ما را در حفظ آب و خاک به مقصد برساند.

وزیر کشور گفت: آبخیزداری باید با استفاده از گروه‌های جهادی و جوامع محلی انجام شود و تمام دهیاری‌ها، بخشداری‌ها، استانداری‌ها و شهرداری‌ها در این امر مهم مشارکت کنند تا سفره‌های زیرزمینی و ذخایر آب ژرف احیا شود و از فرونشست دشت‌ها و ایجاد فروچاله پیشگیری شود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، احمد وحیدی وزیر کشور در دومین روز از کارگاه آموزشی و نشست هم‌افزایی برای حکمرانی متعالی سرزمین اظهار کرد: مساله منابع طبیعی (آب و خاک) و جمعیت موضوعات کلیدی کشور هستند که در هر دو مساله با بحران مواجهیم.

وی افزود: افزایش یک میلیون هکتاری بیابان‌زایی، فرسایش ۳۰ میلیون تنی و فرونشست‌ها به دلیل کاهش سفره‌های آبی، مشکلات ریزگردها و تخریب جنگل نشان دهنده عدم توجه به مساله خاک و آب در کشور است.

وحیدی با بیان اینکه حفظ و نگهداری از آب و خاک به اندازه حفظ تمامیت ارضی کشور دارای اهمیت است، گفت: خاک و آب این سرزمین اولویت کشور بوده و به یک هم‌افزایی برای حفظ و نگهداری از آن نیاز داریم.

وی ادامه داد: یکی از مهمترین و فوری‌ترین اقدامات در زمینه حفظ خاک و آب، بسیج همگانی برای مقابله با تهدیدات زیست‌محیطی است تا خاک و آب کشور ماندگاری و پویایی خود را حفظ کند.

وزیر کشور با تاکید بر اینکه باید کشور را با یک حکمرانی متعالی حفظ کنیم، گفت: باید این مساله را جدی بگیریم و در مواجهه با تهدیدات، احساس خطر کنیم؛ فرونشست‌ها و فروچاله‌ها واقعیت دارد و باید با استفاده از آبخیزداری از فرسایش خاک و هدررفت آب جلوگیری کنیم و آب‌های زیر زمینی را احیا کنیم.

وی افزود: آبخیزداری باید با استفاده از گروه‌های جهادی و جوامع محلی انجام شود و تمام دهیاری‌ها، بخشداری‌ها، استانداری‌ها و شهرداری‌ها در این امر مهم مشارکت کنند.

وحیدی در پایان ابراز امیدواری کرد: با مردمی‌سازی حفاظت از خاک و اقدام مستمر بتوانیم آب و خاک این سرزمین را حفظ کرده و در جهت توسعه آن گام برداریم.

-----------------------

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به نقل از وزارت جهادکشاورزی، محمدعلی نیکبخت در پیامی به همایش هم‌افزایی برای حکمرانی متعالی سرزمین، مدیریت آبخیزداری و آبخوان‌داری را از روش‌هایی کم‌هزینه، پر‌کاربرد و کم‌عارضه در حفظ آب و خاک برای نیل به اهداف حکمرانی سرزمینی بر‌شمرد و گفت: آبخیزداری و آبخوانداری و به طور کل مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کشور از جمله مهمترین مسایل و موضوعات زیربخش منابع طبیعی و کشاورزی است که بارها مورد تاکید مقام معظم رهبری (مدظله العالی) قرار گرفته است.

وزیر جهادکشاورزی در بخشی از این پیام آورده است: مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کشور با رویکرد توسعه پایدار و استفاده از مشارکت‌های مردمی، مناسب‌ترین گزینه کنترل و مدیریت خسارت این بخش با توجه به شرایط و استعداد حوزه‌های آبخیز کشور است؛ هدفی که در صورت تحقق، امنیت و اقتدار غذایی کشور، تقویت پوشش گیاهی، احیای مراتع، تقویت ظرفیت منابع آب‌های زیرسطحی، کاهش نرخ تلفات آب، استحصال آب جدید، کنترل فرسایش خاک، کنترل و مدیریت رسوب و ... را به دنبال خواهد داشت.

نیکبخت در فرازی دیگر از پیام با تاکید بر استقرار حکمرانی متعالی سرزمین با استفاده از مشارکت مردم، چنین نگاشته است: نظر به اینکه کارآمدی و مطلوبیت حکمرانی و مدیریت مشارکتی و چندسطحی و دوری از بخشی‌نگری می‌تواند به موفقیت بخش زیادی از برنامه‌های هم راستا با توسعه پایدار از جمله مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز کمک نماید، سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به عنوان معاونت محوری و متولی امر در ماه‌های اخیر همکاری گسترده‌ای را در قالب تفاهم‌نامه با سازمان مدیریت بحران و قرارگاه جهادی وزارت کشور آغاز کرده که امیدواریم منشاء دستاوردهای مطلوب در این بخش باشد.

وی در ادامه پیام با برشمردن مهمترین اهداف و مطالبات، بر تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه اقتصادی کشور و سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در حوزه منابع طبیعی با هدف پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت و تقویت حکمرانی یکپارچه منابع و مصارف آب تأکید کرده است.

وزیر جهادکشاورزی در پایان آورده است: بر خود لازم می‌دانم از زحمات و همکاری‌های قرارگاه جهادی وزارت کشور، سازمان مدیریت بحران، وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه کشور و سایر دستگاه‌های مسئول در این زمینه تشکر نمایم. وزارت جهادکشاورزی نیز هم‌سو با راهبرد دولت مردمی و با تاسی به شعار جهاد "همه با هم" و همت مدیران جهادی خود تمام ظرفیت‎های موجود بخش کشاورزی به ویژه کشاورزان جهادگر، نخبگان، دانشگاه‌ها، اتحادیه‌ها، تشکل‌های بخش و شرکت‌های دانش‌بنیان را برای دستیابی به اهداف مورد اشاره به میدان عمل می‌آورد و برای تقویت آن تلاش خواهد کرد.

-----------------------

رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: نزدیک به ۹۰ میلیون هکتار فعالیت در حوزه‌های آبخیز کشور باقی مانده که برای ۱۸ تا ۱۹ میلیون هکتار آن طرح اجرایی تدوین شده است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، عباسعلی نوبخت امروز دوشنبه در دومین روز از کارگاه آموزشی و نشست هم‌افزایی برای حکمرانی متعالی سرزمین افزود: برای سلامت حوزه‌های آبخیز نباید تنها مسایل اکولوژیک را ببینیم بلکه مدیریت منابع طبیعی با سه فاکتور مهم اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی امکان‌پذیر است.

وی در همین حال بر اجرای طرح‌های آبخیزداری در قالب برنامه‌های توسعه هفتم و هشتم تاکید کرد و اظهار داشت: ما برنامه برای مطالعه و اجرای طرح‌های آبخیزداری داریم.

نوبخت به ارزش‌های بازاری و غیربازاری آبخیزداری در کشور اشاره و تصریح کرد: به ازای یک واحد هزینه و اعتبار در حوزه آبخیزداری، ۴.۴ تا ۴.۷ سود به طبیعت باز می‌گردد.

وی درباره سرعت بیابانی شدن اراضی کشور گفت: سرعت بیابانی شدن اراضی کشور ۳ برابر فعالیت‌هایی است که در بخش مقابله با بیابانزایی انجام می‌دهیم.

رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان این که سطح عرصه‌های بیابانی کشور ۴۴ میلیون هکتار است، اذعان داشت: از این سطح حدود ۳۰ تا ۳۲ میلیون هکتار در معرض فرسایش بادی است.

وی ادامه داد: با اعتبارات اختصاصی در قالب برنامه ششم توسعه سالانه ۳۰۰ هزار هکتار مقابله با بیابانزایی در کشور انجام شد در حالی که سالانه حدود یک میلیون هکتار بیابانزایی داریم.

نوبخت به گسترش بیابانزایی در کشور نیز اشاره کرد و گفت: تعداد استان‌های بیابانی از ۱۴ استان به ۲۲ استان رسیده ضمن آن که حدود ۲۷۰ میلیون هکتار عرصه‌های گرد و غبار در اطراف کشور ما هستند و ایران تحت تاثیر گرد و غبار این اراضی قرار دارد.

وی ادامه داد: اگر مراتع کشور تبدیل به بیابان شود، سطح بیابان‌ها افزایش خواهد یافت.

معاون وزیر جهاد کشاورزی در همین حال از تدوین برنامه ارتقای کمی و کیفی پوشش گیاهی در سطح ۵۰ میلیون هکتار به منظور مدیریت مراتع خبر داد و اظهار داشت: این برنامه برای یک بازه زمانی پنج ساله آماده شده و امیدواریم با هم‌افزایی با وزارت کشور اجرایی شود.

وی با اشاره به تدوین طرح مردمی‌سازی منابع طبیعی گفت: این طرح با رویکرد مدیریت سامان‌های عرفی در قالب کارکردهای بازاری و غیربازاری توسط جوامع محلی آماده شده است.

نوبخت درباره اهمیت طرح مدیریت جامع آبخیزداری نیز اذعان داشت: این طرح تضمینی برای امنیت زیستی، غذایی و ملی است.

وی افزود: ما در سه حوزه بزرگ آبخیز کار را شروع کرده‌ایم.

رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در ادامه درباره طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت نیز بیان داشت: برخی استانداری‌ها از جمله استانداری خراسان حنوبی همکاری خوبی با این طرح داشته‌اند.

وی در همین حال خواستار افزایش سطح همکاری‌های تمام استانداری‌های کشور با طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت شد.

نوبخت تصریح کرد: اگر بخواهیم ایران قوی داشته باشیم باید پوشش گیاهی موجود کشور را حفظ و سپس به فکر غنی‌سازی و توسعه آن باشیم.

معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در مورد تخلیه آب آبخوان‌ها هشدار داد و گفت: بیش از۱۴۰ میلیارد متر مکعب کسری آب در آبخوان‌های کشور داریم.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی، حسن وحید در دومین روز از کارگاه آموزشی و نشست هم‌افزایی برای حکمرانی متعالی سرزمین افزود: اکثر آبخوان‌های کشور از آب تخلیه شده‌اند و با بحران مواجه هستیم، زیرا در میان‌مدت برگشت آب‌های از دست رفته امکان‌پذیر نیست.

وی در همین حال اظهار داشت: نرخ فرونشست ۱۲ تا ۳۰ سانتی‌متری سطح آبخوان‌های کشور وضعیت نگران کننده‌ای را بوجود آورده است.

وحید تخلیه آبخوان‌ها، مصرف بیش از حد آب، رعایت نکردن الگوی مصرف، تخریب سرزمین و بهره‌وری نامناسب از آب را از عوامل فرونشست زمین عنوان کرد.

وی با بیان این که بروز سیلاب با شدت‌های مختلف در کشور پس از بارندگی، هراس ایجاد می‌کند، تصریح کرد: تعداد ۴۵۰ شهر و ۸۶۵۰ روستا و آبادی در معرض تهدید سیل هستند و بیش از ۱۶۰۰ سیل در دهه اخیر ایجاد شده است.

معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به معضل فرسایش خاک نیز اشاره کرد و بیان داشت: سالانه دو میلیارد تن خاک کشور دچار فرسایش می‌شود.

وی ادامه داد: متوسط فرسایش خاک در ایران ۱۵.۴ تن در هکتار است.

وحید، توجه نکردن به مراتع را عاملی دیگر در بروز سیلاب‌ها و فرونشست زمین دانست و گفت: پوشش گیاهی ضعیف مراتع منجر به ایجاد سیلاب‌ها، فرونشست‌ها و فرسایش خاک می‌شود.

وی اذعان داشت: نزدیک به ۶۶.۲ درصد از مراتع کشور جزو مراتع کم تراکم، ۲۵.۳ درصد مراتع نیمه‌متراکم و ۸.۵ درصد جزو مراتع متراکم دسته‌بندی شده‌اند.

وحید خاطرنشان کرد: در چند دهه اخیر بیش از دو برابر ظرفیت مراتع کشور بهره‌برداری شده است.

وی با اذعان به این که دولت‌ها نسبت به منابع طبیعی کم‌توجهی کرده‌اند، تصریح کرد: دولت‌ها باید در بخش منابع طبیعی سرمایه‌گذاری کنند.

معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از سوی دیگر به بیابانزایی و پدیده گرد و غبار در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: نرخ سالانه تخریب زمین در کشور یک میلیون هکتار است که موجب ایجاد گرد و غبار می‌شود.

وی اضافه کرد: ۳۰ میلیون هکتار در کشور به طور مستقیم تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارد.

وحید تغییر کاربری اراضی کشاورزی، افت آب‌های زیرزمینی، عدم تامین حقابه و پیامدهای تغییر اقلیم از جمله تشدید خشکسالی را از عوامل گسترش بیابان برشمرد.

وی در عین حال مردمی‌سازی کردن برنامه‌های منابع طبیعی و آبخیزداری، مدیریت جامع حوزه‌های آبخیزداری با محوریت مدیریت مشارکتی و رویکرد نوین سازمان در حکمرانی متعالی و پایدار سرزمین را چاره کار برای مقابله و حل مسایل منابع طبیعی عنوان کرد.

وحید افزود: رویکرد طرح‌های منابع طبیعی و آبخیزداری در کشور باید به سمت اقتصادی کردن طرح‌ها، فعال‌سازی‌تر کردن ظرفیت‌های بهره‌برداری پایدار و ارتقای تسهیل در مشارکت مردم و تقویت و انسجام سازمانی و بین دستگاهی باشد.

وی آب را محصول حوزه آبخیز عنوان و تصریح کرد: حل مشکلات حوزه‌های آبخیز کشور به تنهایی بر عهده سازمان منابع طبیعی نیست و تمام ارکان نظام و مردم باید مشارکت کنند.

---------------------

لینک منبع خبر.